Trải qua quá trình dài nỗ lực cố gắng nâng cao chất lượng, đến nay, hạt gạo Việt không những tăng về lượng xuất khẩu, mà giá xuất khẩu cũng cao hơn một số quốc gia cùng xuất khẩu khác.
Một cánh đồng gạo chất lượng cao của doanh nghiệp. Ảnh: Lao động.
Cụ thể, trước đây, xuất khẩu gạo của Việt Nam phụ thuộc rất lớn vào Philippines, Indonesia bởi các thị trường này thường có nhu cầu lớn về gạo phẩm cấp thấp, trung bình. Tuy nhiên vài năm qua, khi Philippines chuyển đổi sang cơ chế nhập khẩu tư nhân thì doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam cũng thích ứng dần khi sản xuất được gạo phẩm cấp cao hơn.
Gạo IR50404 từng chiếm 30-40% cơ cấu xuất khẩu gạo của Việt Nam nhưng hiện đã xuống dưới 10%, điều này cho thấy cơ cấu chủng loại gạo xuất khẩu phẩm cấp thấp và phẩm cấp cao của Việt Nam đảo ngược hoàn toàn. Đáng chú ý, các loại gạo thơm cao cấp mới của Việt Nam đang khiến thương nhân Thái Lan lo ngại không chỉ vì chất lượng mà còn có giá cao hơn gạo nước này. Ngoài ra, gạo nếp Việt Nam cũng là câu chuyện thần kỳ khi tổng khối lượng xuất khẩu nếp thế giới là 600-700 nghìn tấn thì riêng Việt Nam đang chiếm 70-80%.
Số liệu của Hiệp hội Lương thực Việt Nam trong tháng 6 cho thấy, sau khi bị giảm giá mạnh tới 25 USD/tấn đối với gạo 5% tấm, tương đương giảm 22 USD/tấn đối với gạo 25% tấm và giảm 10 USD/tấn đối với gạo 100% tấm, ngày 29/6/2022, giá gạo xuất khẩu của Pakistan đã xuống dưới 400 USD/tấn, chào bán với giá 398 USD/tấn, 384 USD/tấn và 378 USD/tấn (tính lần lượt gạo 5% tấm, 25% tấm và 100% tấm).
Sau 2 đợt điều chỉnh giảm, giá gạo xuất khẩu của Thái Lan đã tăng nhẹ trở lại từ 1-2 USD/tấn, trong đó, gạo 5% tấm và 25% tấm cùng tăng 2 USD/tấn, xuất khẩu với giá 409 USD/tấn (gạo 5% tấm và 403 USD/tấn (gạo 25% tấm). Gạo 100% tấm tăng 1 USD, bán ra với giá 394 USD/tấn.
Gạo Ấn Độ cũng ít bị điều chỉnh, tuy nhiên, quốc gia này chủ yếu xuất khẩu gạo phẩm cấp thấp hoặc trung bình nên giá gạo không thể bứt phá. Hiện Ấn Độ đang xuất khẩu gạo với giá 343 USD/tấn (gạo 5% tấm), 328 USD/tấn (gạo 25% tấm) và 323 USD/tấn (gạo 100% tấm).
Ngày 29/6/2022, giá gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam ổn định ở mức 418 USD/tấn, gạo 25% tấm chào bán với giá 403 USD/tấn và gạo 100% tấm xuất khẩu với giá 383 USD/tấn. Nhờ xuất khẩu ổn định, hiện tại giá gạo xuất khẩu 5% tấm của Việt Nam cao hơn gạo Thái Lan 8 USD/tấn; cao hơn gạo Pakistan 20 USD/tấn và cao hơn gạo Ấn Độ 75 USD/tấn.
Như vậy, hiện tại giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đang dẫn đầu trong nhóm 4 quốc gia xuất khẩu gạo truyền thống, gồm: Việt Nam, Thái Lan, Ấn Độ và Pakistan. Theo bà Bùi Kim Thùy, Chuyên gia hội nhập, Hội đồng kinh doanh ASEAN - Hoa Kỳ, hiện nay, người dùng thế giới mở chú trọng vào “ăn ngon mặc đẹp”, ý thức ăn gì để cho khỏe, đẹp. Vì thế, chúng ta không chỉ tập trung an ninh lương thực, tăng số lượng mà còn phải tập trung để có sản phẩm tốt, có thương hiệu, chất lượng cao hướng đến người dùng đòi hỏi tiêu chuẩn khắt khe.
Thanh Tùng - VietQ
